Deprem Anında Yapılması Gerekenler
Deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında doğru adımları atmak hayat kurtarabilir. Bu sayfada depremle ilgili hayati bilgileri bulabilirsiniz.
Deprem Öncesinde Yapılması Gerekenler
Depreme hazırlık, olası bir afet durumunda hayat kurtarabilir. Deprem öncesinde alacağınız önlemler ve yapacağınız hazırlıklar, deprem anında ve sonrasında yaşayacağınız zorlukları en aza indirecektir.
Deprem Çantası Hazırlama
Her evde kolay ulaşılabilir bir deprem çantası bulundurulmalıdır. Bu çanta, deprem sonrası ilk 72 saat için ihtiyaç duyacağınız temel malzemeleri içermelidir.
Deprem Çantasında Bulunması Gerekenler:
- Su (kişi başı günlük 2 litre, en az 3 günlük)
- Dayanıklı, bozulmayan gıdalar (konserve, kuru gıda, vb.)
- İlk yardım çantası ve ilaçlar
- El feneri ve yedek piller
- Düdük (yardım çağırmak için)
- Powerbank veya pilli radyo
- Kişisel hijyen malzemeleri
- Battaniye veya uyku tulumu
- Yağmurluk, kalın çorap, eldiven
- Küçük nakit para (bozuk ve kağıt)
Önemli Belgeler ve İletişim:
- Önemli belgelerin kopyaları (kimlik, pasaport, tapu, vb.)
- Aile üyelerinin ve acil durum numaralarının listesi
- Bölgedeki acil toplanma alanlarının haritası
- İlaç reçeteleri ve sağlık bilgileri
- Banka ve sigorta bilgileri
- Aile üyelerinin fotoğrafları (ayrılma durumunda)
Ev Güvenliği
Deprem sırasında evinizdeki eşyaların devrilmesi veya düşmesi ciddi yaralanmalara neden olabilir. Bunları önlemek için ev içinde alınabilecek basit önlemler:
Mobilya ve Eşya Güvenliği:
- Yüksek ve ağır mobilyaları duvara sabitleyin
- Dolapların kapaklarına güvenlik kilitleri takın
- Ağır eşyaları alt raflara yerleştirin
- Televizyon, bilgisayar vb. cihazları sabitleyin
- Avize, lamba gibi asılı eşyaları güçlendirin
- Ağır tablolar ve aynaları duvara sıkıca monte edin
Yapısal Güvenlik Önlemleri:
- Binanızın deprem dayanıklılığını kontrol ettirin
- Gaz, su ve elektrik tesisatını kontrol ettirin
- Otomatik gaz kesme valfi taktırın
- Yangın söndürücü bulundurun ve kullanımını öğrenin
- Acil çıkış yollarını belirleyin ve engelsiz tutun
- Sigorta poliçenizi güncel tutun
Aile Afet Planı
Deprem anında aile üyelerinizin nerede olacağını bilemezsiniz. Bu nedenle, deprem sonrası buluşma noktaları ve iletişim stratejileri belirlemek önemlidir.
Aile Afet Planı İçeriği:
- Evdeki güvenli yerler (sağlam masa altları, yük taşıyan duvar dipleri vb.)
- Acil çıkış yolları ve alternatif çıkışlar
- Aile buluşma noktaları (hem evin yakınında hem de uzakta)
- İletişim planı (bölge dışında bir irtibat kişisi belirleyin)
- Her aile üyesinin sorumlulukları (kim neyi alacak, kimin ne yapacağı)
- Evcil hayvanlar için plan
- Tahliye rotaları ve en yakın acil toplanma alanları
Deprem Anında Yapılması Gerekenler
Deprem anında sakin kalmak ve doğru hareket etmek hayati önem taşır. Bulunduğunuz ortama göre izlemeniz gereken adımlar değişiklik gösterebilir.
Kapalı Alandaysanız
Çök-Kapan-Tutun hareketini uygulayın. Bu, deprem sırasında kendinizi korumanın en etkili yoludur.
ÇÖK
Yere çömelin veya dizlerinizin üzerine çökün. Bu, dengenizi kaybetmenizi ve düşmenizi önler.
KAPAN
Başınızı ve boynunuzu korumak için kapanın, ellerinizle başınızı ve ensenizi koruyun.
TUTUN
Sarsıntı boyunca pozisyonunuzu korumak için sağlam bir nesneye (masa, bank) tutunun.
Yapılması Gerekenler
- Sağlam bir masa altına girin ve sarsıntı bitene kadar orada kalın
- Masa yoksa, iç duvar dibine çömelin ve başınızı koruyun
- Mümkünse, pencere ve cam eşyalardan uzak durun
- Yatakta iseniz, yastıkla başınızı koruyun
- Alçak bir pozisyonda kalın ve hareket etmeyin
Yapılmaması Gerekenler
- Dışarı çıkmak için koşmayın
- Merdiven ve asansör kullanmayın
- Balkonlardan uzak durun
- Pencere ve kapı boşluklarında durmayın
- Cam, ayna ve çerçevelerden uzak durun
- Ayakta durmayın veya koşmayın
Açık Alandaysanız
Açık alanda depreme yakalanmanız durumunda, bina, ağaç, elektrik hatları gibi tehlikeli unsurlardan uzaklaşın.
Yapılması Gerekenler
- Binalardan, ağaçlardan ve elektrik hatlarından uzaklaşın
- Açık bir alana gidin
- Çömelerek denge kurun ve sarsıntının durmasını bekleyin
- Eğer kırsal alandaysanız, dağ veya tepelerden uzaklaşın
- Sahil kenarındaysanız, tsunami ihtimaline karşı yüksek alanlara çıkın
Yapılmaması Gerekenler
- Bina giriş ve çıkışlarında durmayın
- Köprü, üst geçit ve altgeçitlerden uzak durun
- Yüksek yapıların yanında durmayın
- Elektrik direklerine ve ağaçlara yaklaşmayın
- Deniz kenarındaysanız hemen uzaklaşın
Araç İçindeyseniz
Araç kullanırken depreme yakalanırsanız, sakin olun ve araçla ilgili doğru kararlar verin.
Yapılması Gerekenler
- Aracı güvenli bir şekilde yavaşlatın
- Mümkünse açık bir alana yanaşın
- Motoru durdurun ve el frenini çekin
- Deprem geçene kadar araç içinde kalın
- Camları kapatın ve başınızı koruyun
- Radyoyu açarak acil durum bilgilerini takip edin
Yapılmaması Gerekenler
- Köprü, üst geçit veya tünelde durmayın
- Binalar, ağaçlar veya elektrik hatları yakınında park etmeyin
- Aracı ani bir şekilde durdurmayın
- Panik halinde aracı terk etmeyin
- Yolun ortasında durmayın
Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler
Deprem sonrası ilk saatler kritik önem taşır. Sarsıntı durduğunda yapmanız gerekenler:
İlk Kontroller
Kendiniz ve Çevreniz:
- Önce kendi güvenliğinizi sağlayın
- Yaralanma durumunuzu kontrol edin
- Yanınızdaki kişilerin durumunu kontrol edin
- Hafif yaralılar için ilk yardım uygulayın
- Ağır yaralıları hareket ettirmeyin
- Tehlikeli durumları belirleyin (yangın, gaz kaçağı vb.)
Ev ve Çevre Kontrolü:
- Gaz, su ve elektrik kesme vanalarını/şalterlerini kapatın
- Yangın riskine karşı kontrol yapın
- Gaz kokusu varsa, kibrit ve çakmak kullanmayın
- Dökülen kimyasal ve yanıcı maddeleri temizleyin
- Hasarlı elektrik kablolarına dokunmayın
- Yapısal hasarları kontrol edin
Tahliye Prosedürleri
Bulunduğunuz ortamın güvenli olmadığını düşünüyorsanız, binayı tahliye etmeniz gerekebilir:
Tahliye Sırasında:
- Deprem çantanızı yanınıza alın
- Sağlam ayakkabılar giyin (cam kırıkları vb. olabilir)
- Asansör kullanmayın, merdivenleri tercih edin
- Binanın hasar görmüş bölümlerinden uzak durun
- Deprem sırasında oluşabilecek hasarlar nedeniyle merdivenlerde dikkatli olun
- Önceden belirlediğiniz toplanma noktasına gidin
- Evcil hayvanlarınızı taşıyıcılarına alın
Yardım ve İletişim
Deprem sonrası iletişim kanalları ve yardım alma yolları:
Acil Durum İletişimi:
- Acil durum numaralarını arayın: 112 (Acil Yardım)
- Cep telefonlarını acil durumlar dışında kullanmaktan kaçının
- Kısa mesaj (SMS) göndermek arama yapmaktan daha etkili olabilir
- Yerel radyo ve televizyon kanallarından bilgi alın
- Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) uygulamasını kullanın
- Sosyal medyayı takip edin ancak güvenilir kaynaklara itibar edin
Toplulukla İşbirliği:
- Komşularınızla iletişime geçin ve yardıma ihtiyacı olanları belirleyin
- Özellikle yaşlılar, engelliler ve çocuklar gibi hassas grupları kontrol edin
- Eğitimli değilseniz, profesyonel kurtarma ekiplerinin çalışmalarına müdahale etmeyin
- İmkanınız varsa, yerel yardım çalışmalarına katılın
- Güvenli bölgelerde kurulan yardım merkezlerinden destek alın
Önemli Acil Durum Numaraları:
Deprem Bilgilendirmesi
Deprem riski olan bir bölgede yaşıyorsanız, deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında neler yapmanız gerektiğini bilmeniz önemlidir.